χαϊκού νεκρής πολιτείας

Χόρτα του θέρους:
ο,τι μένει απ' τ' όνειρο
των πολεμιστών

MATSUO BASHO

Τι κι αν φύγαμε
Απ' τους τόπους της καρδιάς
Η πληγή πονά

Κι αν επέστρεψες
Πρόστρεξαν τα φιλιά μου
Σε τροφούς νέους

Κλειστό κοχύλι
Πώς ένας κόκκος άμμου
Φτωχό σε κάνει;

Γκρεμνοί του βυθού
Γαλάζια για το μάτι
Σας δένω χάντρα

Απλώνει νύχια,
Το φεγγάρι προκαλεί
Χνουδάτος γάτος

Στην καταπακτή
Πεσμένο το νόμισμα
Που τύχη φέρνει

Μ' ανοιχτά φτερά
Ο έρως αλητεύει
Σ' άλικες κλίνες

Αναμάρτητος
Ξεπροβάλλει ο κρίνος
Σε χώμα σκληρό

Χάλκινη φορά
Πανοπλία τις νύχτες
Γρύλος μελωδός

Φοβηθήκανε
Του βοριά τη μάνητα
Και βγάλαν ρίζες

Ανεμότρατα
Τη γη ερωτεύτηκες
Πόντο τον πόντο!

Χαλιά υφαντά
Απλώνει η άνοιξη
Πάνω στο χιόνι

Υγρά πλατάνια
Παλάμες υψώνεται
Σε βράχου βωμό

Μασάς χαλίκια
Τ' όνειρο να φωνάξεις
Ολοκάθαρα

Στάσου στην πηγή
Ολόμαυρη η καρδιά
Να τη ξεπλύνεις

Μα πώς ξέπεσες
Αρχόντισσα μέλισσα
Σ' ανθούς ψεύτικους;

Μια μαργαρίτα
Αναποφάσιστη ζει
Μες στους αιώνες

Πώς επιστρέφουν
Στις νεκρές πολιτείες
Γόνιμες βροχές;

Ήρθαν και πάλι
Ολόδροσα τα βράδια
Κρατώντας ραβδί

Στο μπλε προσκυνώ
Και στων νησιών το σώμα
Παραδίνομαι

Με θρέφεις νύχτα·
Με τους εφιάλτες σου
Αναμετριέμαι

Σε βράχου σχισμή
Δακρυρροούσα στέκει
Μια πεταλίδα

Τινάζει φτερά
Κι η γύρη απλώνεται
Μέχρι τον ήλιο

Ψηλά κατοικείς
Κουπιά δεν σου πρέπουνε
Ανέσπερο φως

Απειλές εξαπολύεις

Ήλιος είσαι
Με άρμα πύρινο
Ανελέητα να ξεραίνεις
Των σταριών τις κόμες
Και των μικρών ναυκλήρων
Τους γλυπτούς ώμους
Βλάστημα να φιλάς
(Κι εγώ δέντρο θαλερό τα ηνία σφικτά να κρατώ με τους κλώνους μου)

Ρίζα είσαι
Με πολλές υπόγειες
Διακλαδώσεις
Τις μαρμάρινες
Κόρες να ξυπνάς
Με λόγια απειλητικά
Τα δάκρυα τους να εμποδίζεις
Να ξεχυθούν ασυγκράτητα
Στους αδιαπέραστους απ' τους κισσούς φράκτες
(Κι εγώ μικρή μανόλια τα φονικά σου όπλα να παρακρατώ)

Θάμνος είσαι
Αγκαθωτός
Με βελόνες-ανθούς
Να πληγώνεις τον αέρα
Αιμάτινοι να βάφονται
Των εντόμων οι σπόνδυλοι
Κι η χλόη
Μαντήλι σκισμένο να φορά
Με κρόσσια ξεφτισμένα απ' τα όπλα σου
(Κι εγώ νερό ορμητικό αδιάκοπα να σε παρασέρνω)

Γκρεμνός είσαι
Με πέτρωμα συνεκτικό
Να χάνονται τα ερίφια
Τριποδίζοντας
Σε βάραθρα βαθιά
Τα λιλά κυκλάμινα
Να ασφυκτιούν σαλεύοντας
Μέσα στις κλειστές
Κι απόκρημνες σχισμάδες
(Κι εγώ πέτρα που κυλά στον εφιάλτη του ύπνου τους)

Πλακόστρωτο είσαι
Με πέτρες αιχμηρές
Βροχή δεν τις λειαίνει
Μόνο μια αξίνα
Σκουριασμένη
Διακόπτει την συνέχεια τους
Να σκίζονται τα γόνατα
Των πεζοπόρων
Και τα νυφικά σαντάλια
Να τρίβονται σαν χόρτα ξερά
(Κι εγώ στερεμένη κρήνη ανήμπορος τη δίψα σου να σβήσεις)

Σύννεφο είσαι
Με πολλά εργαστήρια
Εδώ ο κεραυνός
Εδώ η λασπερή βροχή
Εδώ η πυκνή ομίχλη
Που το γαλάζιο εμποδίζει να φανεί
Παραμερίζουν τα παιδιά
Πίσω απ' τα δέντρα
Δένουν κούνιες
Οι μανάδες ανοίγουν
Ομπρέλες μαύρες
Ανίσχυρες να πλησιάσουν
Τη χρωματιστή καρδιά τους
(Κι εγώ ρηξικέλευθος θεός να σε σκορπίζω με πείσμα μακριά τους)

Απειλές εξαπολύεις
Με της γλώσσας σου το σκληρό πετράδι
Χωρίς κανένα ίχνος ενοχής
Κι εγώ βουβός κομπάρσος
Που τους ρόλους του
Ώρα την ώρα συνεχώς αλλάζει
Που στο όνειρο ακροβατεί
Δρόμους να ανοίγω με τα νύχια
Μέχρι που στη θάλασσα
Να φτάσω λυτρωμένη
Μακριά από εσένα
Ζεστά και στοργικά
Nα αγκαλιάσω
Της λήθης τα πλεούμενα με τους λεπτούς μου βραχίονες

χαϊκού φευγαλέου ρίγους

Διαμάντια σκορπάς
Φεγγάρι του Αυγούστου
Κι αξόδευτο ζεις

Στα ψαροχώρια
Σκαλίζουν οι άγγελοι
Υδρίες στη γη

Ενώ κοιμάσαι
Κουρντίζουν τα τζιτζίκια
Ονείρων χορδές

Οι τρυγητάδες
Μες στο μούστο βαμμένοι
Δειπνούν με Θεούς

Ρίζα στην μάντρα
Γκρεμνίζει τα τοιχία
Μα τ' άνθος ορθό

Πως μοσχοβολά
Το θυμάρι στη γλάστρα
Και χειρονομεί

Αναστεναγμός
Βαρύς βγαίνει απ τη γη·
Κοπετός νεκρών

Πικραμύγδαλο
Τ' άρωμα του κορμιού σου
Κι οι πόροι πάλλουν

Πως προσάραξε
Η βάρκα στον πευκώνα;
Μέθυσος καιρός

Είδα τον κόσμο
Με τα μάτια των παιδιών·
Δίχρωμη μπάλα

Κρέμεται η γη
Σε νήματα μεταξιού·
Αίολος τρόμος

Σαν σωριάστηκε
Η καλύβα του ψαρά
Σκόνταψαν τ' άστρα

Μυρμηγκοφωλιά
Που μέσα της χάθηκε
Αμύθητο βιος

Δεν υπήρξαμε
Ίχνη δεν αφήσαμε·
Όλα μια στιγμή

Προβάλλεις αχνά
Πίσω από τα πεύκα
Πέτρινε πύργε

Μια μωβ πινελιά
Στολίζει τα μαλλιά σου·
Ένθεη ψυχή

Μήνας Αύγουστος
Και στ' αγκυροβόλια
Ο κόμπος σφιχτός

Καπεταναίοι
Ξέμπαρκοι σχεδιάζουν
Ρωγμές στο κενό

Σκορπάς αλάτι
Σ' άγονα περβόλια
Κι ανθοί πετιούνται

Ψάχνεις το σπίτι
Των παιδικών σου χρόνων
Σε κρύους ιστούς

Φυλάκισε με
Στης αγάπης τα χέρια
Σαν μοίρας παιδί

Φυσάει νοτιάς
Στοιχίζονται οι γρύλοι
Δυο-δυο στα μπουριά

Κουδούνια χτυπούν
Κάθε βράδυ στο δάσος·
Βγάλε τα σκούρα

Σε χώμα υγρό
Που η πάχνη λείανε·
Ζωή εμφυσώ

χαϊκού φυλακισμένων ωρών

Σκυμμένη μετρά 
τα σημάδια των ψύλλων 
καθώς θηλάζει

Kobayashi Issa

Μπρούτζινο χέρι
Σε μια πόρτα γραμμωτή
Νότες σκαλίζει

Κρύβει ο Θεός
Τις ατίθασες ψυχές
Σε σπαθιών θήκες

Στην οχλοβοή
Ένας τρελός κλειδώνει
Άπιαστες λέξεις

Σε περίμενα
Μ' ένα χάρτη στο χέρι
Πόσο άλλαξες!

Πέφτουν τα φύλλα
Κι εγώ φυλακισμένος
Στη γη προσπέφτω

Κορυφές πατώ
Που πόδια δεν άγγιξαν
Σκαλιά τ' ουρανού

Σε ολόλευκα
Σεντόνια ένας λεκές
Πως εξαγνίζει!

Μια πεταλούδα
Μπέρδεψε το δρόμο της
Στα ψηλά σπαρτά

Μην ήταν ανθός
Τα χείλη που φίλησα
Κι ακόμα μεθώ;

Μάθε το καλά
Πως μια μέρα θ' ανθίζω
Μες στη χειμωνιά

Σε χαρτί πιστά
Τις βουλές αντέγραψα
Μιας μαργαρίτας

Φύγαν οι κύκνοι
Κι η λίμνη πως έμοιαζε
Με κόρφο άδειο

Στο σπίτι σβηστό
Το καντήλι προσμένει
Τον ξένο να ρθει

Ανθίζουν χλωμές
Οι κυδωνιές στον κήπο
Και δακρυρροούν

Πάψε φεγγάρι
Να κεντάς στη σκεπή μου
Βροχοσταγόνες

Γλυφό το νερό
Μα τα φιλιά ξεχνάνε
Να πιουν στη πηγή

Όρθια τα στάχυα
Τους θεριστές προσμένουν
Να υποκλιθούν

Αργοκυλάει
Το ρυάκι στο βράχο
Και γλυπτά φτιάχνει

Πήρα ρουμπίνια
Απ' του ροδιού τη σάρκα·
Αγάπης δώρα

Στους ηλίανθους
Παραγγελιά έδωσα
Αργά να γυρνούν

Λευκά γιασεμιά
Στην καρδιά απίθωσα
Να 'ρθεις να με βρεις

Χρυσή βελονιά
Στο μαντήλι πέρασα·
Πλούσιο δάκρυ

Άκου τον ήχο
Του σπασμένου κοχυλιού
Σε κάβου λαιμό

Βλέμμα αγγέλου
Πέρασε στα μαλλιά σου
Ν' ακτινοβολείς

χαϊκού εγρήγορσης

Η καλοκαιρινή καρέκλα 
κουνιέται μοναχή 
στη χιονοθύελλα. 

Jack Kerouac

Σβησμένο κερί
Σε αδειανή κεφαλή:
Τελετουργία

Μες στην ομίχλη
Τα σήμαντρα φαντάζουν
Με μάτια άδεια

Πεσμένα φύλλα
Στης λίμνης το μανδύα
Δαντέλες φτιάχνουν

Κρυφομιλητό
Ξεκίνησε ο γλάρος
Με τη κουπαστή

Χλωμό βατράχι
Γερμένο στο νούφαρο,
Λάγνα κοάζει

Μέσα απ' τη πέτρα
Λικνίζοντας προβάλλει
Πίδακας νερού

Κράτα τη φωτιά
Βαθιά μες στη καρδιά:
Τροφή στο ψύχος

Μπλε το φεγγάρι
Κι εγώ σαν σαλτιμπάγκος
Λαμπιόνια κλέβω

Σπαρταράς γυμνός
Στην άκρη της ποταμιάς
Κι ούτε φτερούγα

Σε κέδρου ξύλο
Έμπηξα μια αγκίδα,
Μην ήταν όρκος;

Στην πανσέληνο
Άδραξα απ' τα νερά
Μπλε δαχτυλίδια

Μια πασχαλίτσα
Στην κορυφή του κρίνου,
Σταλάζει αίμα

Ήρθε το μαύρο
Της ζωής το κοράκι
Με τρύπια σχεδία

Στην αμυγδαλιά
Πως άπλωσε το χιόνι
Νιφάδες ανθούς

Στ' αλμυρά φύκια
Που κορδέλες γίνονται
Χάντρες φόρεσα

Λεπίδι πόνου
Στα μάτια που φίλησα
Κι η φλέβα καυτή

Γέρνει η μυρτιά
Στο βάρος των ματιών της
Και τσακίζεται

Ερημοκλήσι
Στη μέση του πελάγου
Σαν πέτρα γλαυκή

Στ' άγνωστο φεύγεις
Βαρκούλα που βιάζεται
Δίχτυα ν' απλώσει

Μαρμαρόχυτη
Κόρη, σε στοά κρύα
Βάραθρα ντύνει

Ίχνη στην άμμο,
Από εδώ πέρασαν
Οιωνών καπνοί

Χτυπούν σήμαντρα...
Στο μπλε του ορίζοντα
Πάναγνο θέρος

Πένθιμη κρήνη
Νερό στάζει της λήθης
Στις φλέβες γλυφό

Διχάλα φτιάχνουν
Δρόμοι που απίστησαν
Στα θεία βέλη